Cuzco jest jednym z najczęściej odwiedzanych miast Peru. Jest także historyczną stolicą kraju. Ten szczególny status to wynik roli, jaką Cuzco pełniło w przeszłości.

Trochę historii

Miasto założone ok. 1200 r. było stolicą Imperium Inków aż do roku 1533, czyli do momentu, w którym hiszpańscy kolonizatorzy rozpoczęli niszczycielski podbój Ameryki Południowej. Cuzco nie zostało jednak zrównane z ziemią. Hiszpanie przebudowywali istniejące budynki i zmieniali ich charakter. W ten sposób świątynie inkaskiej religii stawały się, na przykład, katolickimi kościołami. Samo miasto zamieniono na centrum dowodzenia kolonizacją i chrystianizacją obszaru Andów. W tym okresie rozwinięte rolnictwo, hodowla, kopalnictwo oraz handel z Hiszpanią, przyczyniały się do intensywnego rozwoju Cuzco. Po ogłoszeniu przez Peru niepodległości w 1821 roku, miasto stało się stolicą administracyjną regionu i utrzymało status ważnego ośrodka.
W 1950 roku, Cuzco bardzo ucierpiało podczas trzęsienia ziemi. Jednak mieszkańcy nie poddali się i podnieśli Cuzco z ruin. Obecnie, dzięki rozwojowi infrastruktury turystycznej i dobrej promocji, miasto należy do najważniejszych atrakcji turystycznych Peru.

Katedra wzniesiona na świątyni

Inkowie przybyli do tego miejsca prawdopodobnie dopiero po 1200 roku. Badania dowodzą, że przed Inkami żył na tym terenie lud nazywany Killke i to na bazie ich kultury Inkowie budowali swoje imperium. Na przykład Sacsayhuamán, czyli kompleks kamiennych murów pochodzących z XII wieku, opisywany był wyłącznie jako dzieło inkaskiej kultury. Jednak nowe odkrycia archeologiczne wskazują, że jeszcze przed Inkami istniały tutaj zabudowania innej cywilizacji. Oprócz niepewnego autorstwa, przeznaczenie budowli także pozostaje tajemnicą. Prawdopodobnie było to miejsce kultu religijnego, ale możliwe także, że była to część wizerunku pumy, który widoczny był tylko z lotu ptaka.
Pomimo, że hiszpańscy konkwistadorzy zniszczyli wiele oryginalnych inkaskich budowli, można jeszcze dzisiaj zobaczyć pozostałości po niektórych z nich, m.in. Pałac Inków, Świątynię Słońca oraz Świątynię Dziewic Słońca.
Natomiast spośród zabytków z czasów kolonizacji, na uwagę zasługuje na pewno katedra św. Dominika. Jej budowę zakończono w 1654 roku, blisko sto lat po rozpoczęciu prac. Wzniesiono ją na ruinach Corichancha — najważniejszej inkaskiej Świątyni Słońca, miejsca koronacji i pochówku królów tego ludu. Pozostałości po inkaskiej budowli nadal są widoczne na tyłach katedry.

Ciasno, stromo i ciekawie

Warta zobaczenia jest dzielnica Barrio de San Blas. Jej zabudowa składa się głównie z domów i zakładów rzemieślniczych oraz sklepów z rękodziełem. Charakterystyczne w tej części miasta są wąskie, nierówne i strome uliczki rozciągające się między hiszpańską kolonialną architekturą. W tej dzielnicy znajduje się też najstarszy kościół w Cuzco, zbudowany w 1563 roku. W środku zobaczyć można rzeźbiony, drewniany pulpit uważany za najlepiej zachowany przykład drewnianego rzemiosła z czasów konkwisty.
Opuszczając Barrio de San Blas trzeba przejść się ulicą Hatun Rumiyoq. Znajduje się na niej pozostałość po pałacu władcy inkaskiego z XIV wieku — Inca Roca. Budynek stał się później siedzibą arcybiskupa Cuzco.
Krzysztof Bieniek

• Cuzco leży w południowej części Peru. Obecnie jest stolicą regionu Cuzco.
• Miasto zostało założone w XII w. przez pierwszego władcę Inków Manco Capaca.
• Największy rozkwit przypadł na drugą połowę XV w.
• Nazwa Cuzco w języku keczua oznacza pępek świata, lub, według innej wersji, pochodzi od keczuańskiej frazy „qusqu wanka“ — skała sowy.